Badania hormonów płciowych i płodności
Badania z tej kategorii podzieliliśmy na trzy podgrupy: zdrowie hormonalne kobiety (+ planowanie ciąży), zdrowie hormonalne mężczyzny i skuteczność terapii hormonalnej w procesie tranzycji.
1) Zdrowie hormonalne kobiety (+ planowanie ciąży)
To grupa oznaczeń hormonalnych i biochemicznych pozwalający ocenić płodność, funkcjonowanie jajników oraz gotowość organizmu do zajścia w ciążę. Są również przydatne w diagnostyce zaburzeń miesiączkowania (np. nieregularny okres), monitorowaniu menopauzy oraz doborze antykoncepcji hormonalnej.
Polegają na sprawdzeniu poziomu hormonów regulujących cykl miesiączkowy – np. estradiolu odpowiedzialnego za dojrzewanie komórki jajowej, FSH i LH kontrolujących owulację (”wypuszczenie” komórki jajowej z jajnika), oraz progesteronu przygotowującego macicę do implantacji zarodka.
Ta podgrupa obejmuje również AMH informujący o rezerwie jajnikowej (ile komórek jajowych pozostało), inhibinę B oceniającą jakość komórek jajowych, SHBG pokazujący aktywność hormonów płciowych oraz Beta-HCG pozwalający wykryć wczesną ciążę.
2) Zdrowie hormonalne mężczyzny
To podgrupa oznaczeń pozwalających ocenić funkcjonowanie układu rozrodczego, libido oraz ogólną kondycję hormonalną u mężczyzn. Wykonanie tych badań pomaga w diagnozie niedoborów testosteronu (hipogonadyzm), problemów z płodnością czy erekcją, oraz monitorowanie skuteczność terapii hormonalnej.
Badania te polegają głównie na sprawdzeniu poziomu testosteronu – głównego hormonu męskiego wpływającego na potencję, budowę mięśniową i nastrój, oraz testosteronu wolnego stanowiącego aktywną formę hormonu dostępną dla tkanek.
Badania obejmują również FSH i LH kontrolujące produkcję nasienia i testosteronu, inhibinę B oceniającą funkcję jąder i jakość nasienia, oraz SHBG pokazujący, ile hormonów jest rzeczywiście aktywnych w organizmie.
3) Skuteczność terapii hormonalnej w tranzycji
To podgrupa badań pozwalających sprawdzić, czy przyjmowane hormony działają skutecznie i bezpiecznie podczas procesu tranzycji. Wykonanie tych badań jest przydatne w monitorowaniu postępu feminizacji lub maskulinizacji, dostosowaniu dawkowania hormonów przez lekarza, wykrywaniu niepożądanych skutków ubocznych oraz zapewnieniu bezpiecznego przebiegu tranzycji hormonalnej.
Polega na regularnej kontroli poziomu hormonów przyjmowanych w ramach terapii – estradiolu u osób transfemininowych lub testosteronu u osób transmaskulinowych, oraz sprawdzeniu, czy hormony naturalne są odpowiednio zahamowane.
Badania mogą objąć również FSH i LH pokazujące działanie na gonady (jajniki lub jądra), prolaktynę mogącą wzrosnąć podczas terapii estrogenowej, oraz SHBG wpływający na dostępność hormonów w organizmie.